Nếu doanh nghiệp đang nhắm đến thị trường Trung Quốc với các sản phẩm như mật ong, bánh kẹo, hay nước đóng bình, thì cái tên CFDA (China Food and Drug Administration) có thể đã quen thuộc. Nhưng từ năm 2018, CFDA không còn tồn tại, được thay thế bởi các cơ quan mới như SAMR và GACC khi nói về thực phẩm. Vậy CFDA là gì, và doanh nghiệp cần làm gì trong bối cảnh hiện tại để xuất khẩu? Á Châu sẽ cùng doanh nghiệp khám phá chi tiết để chuẩn bị thật tốt nhé!
CFDA là gì và bối cảnh hiện tại
CFDA từng là cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Trung Quốc, chịu trách nhiệm giám sát an toàn thực phẩm nhập khẩu trước năm 2018. Sau cải tổ, chức năng thực phẩm của CFDA được chuyển sang SAMR (State Administration for Market Regulation) – quản lý tiêu chuẩn thị trường, và GACC (General Administration of Customs of China) – kiểm soát nhập khẩu tại cửa khẩu. Dù tên CFDA không còn, các tiêu chuẩn và quy trình cũ vẫn ảnh hưởng đến GB Standards hiện tại, đòi hỏi doanh nghiệp nghiêm túc tuân thủ pháp luật và kiểm soát chất lượng.
1. Vai trò cũ của CFDA
- Giám sát an toàn thực phẩm, cấp phép nhập khẩu, và kiểm tra chất lượng.
2. Tầm quan trọng trong bối cảnh mới
- Hiểu CFDA giúp doanh nghiệp nắm bắt nền tảng của GB Standards và yêu cầu GACC, tránh rủi ro khi xuất khẩu sang Trung Quốc.
Tiêu chuẩn CFDA (nay là GACC/SAMR): Doanh nghiệp cần đáp ứng những gì?
Dù CFDA đã thay đổi, các tiêu chuẩn thực phẩm nhập khẩu vẫn dựa trên nền tảng cũ, hiện được quản lý qua GB Standards và GACC. Dưới đây là các yêu cầu chính:
1. Kiểm soát chất lượng sản phẩm
- Vi sinh: Không chứa vi khuẩn như Salmonella (âm tính trong 25g), E.coli (dưới 3 MPN/g cho bánh kẹo).
- Hóa chất: Giới hạn kim loại nặng (chì dưới 0,2 mg/kg cho mật ong), phụ gia theo GB 2760-2014 (như màu tự nhiên thay vì tổng hợp).
- Đặc thù: Với nước đóng bình, kiểm tra TDS (dưới 1000 mg/L) theo GB 19298-2014.
2. Quy trình sản xuất
- Vệ sinh: Tuân thủ GB 14881-2013, như khử trùng bình nước bằng ozone (0,4 mg/L) hoặc dụng cụ trộn bột ở 80°C.
- Nhật ký: Ghi chép chi tiết (như “lọc mật ong qua lưới 100 mesh ngày 20/2”) để GACC kiểm tra.
3. Nhãn mác và bao bì
- Nhãn: Theo GB 7718-2011, ghi tiếng Trung, bao gồm mã số GACC, ngày sản xuất, hạn sử dụng.
- Bao bì: Đạt GB 9685-2016, không thôi nhiễm BPA (dưới 0,05 mg/kg cho chai nước).
Quy trình tuân thủ GACC (thay thế CFDA): Làm sao để bắt đầu?
Để xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc hiện nay, doanh nghiệp cần làm việc với GACC theo Decree 248 (2022). Dưới đây là các bước cụ thể:
Bước 1: Đăng ký cơ sở với GACC
- Nộp hồ sơ qua hệ thống CIFER (China Import Food Enterprises Registration), nhận mã số (như CN12345) để gắn trên nhãn.
Bước 2: Kiểm tra sản phẩm theo GB Standards
- Gửi mẫu đến phòng thí nghiệm được SAMR/GACC công nhận (như CIQ lab) để kiểm tra vi sinh, hóa chất (ví dụ: HMF dưới 40 mg/kg cho mật ong).
Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ xuất khẩu
- Bao gồm giấy kiểm nghiệm, chứng nhận xuất xứ (Form E), hóa đơn thương mại, và giấy đăng ký GACC, nộp qua Single Window.
Bước 4: Kiểm dịch tại cảng
- CIQ (China Inspection and Quarantine) kiểm tra lô hàng tại cửa khẩu (như Thâm Quyến, Thượng Hải), yêu cầu khớp với GB Standards.
Bước 5: Duy trì tiêu chuẩn
- Kiểm nghiệm định kỳ (hàng tháng với nước, hàng quý với bánh kẹo) để tránh vi phạm khi GACC kiểm tra đột xuất.
Điểm khác biệt của CFDA (GACC/SAMR) so với tiêu chuẩn khác
Hệ thống hiện tại kế thừa CFDA có những đặc trưng riêng mà doanh nghiệp cần nắm:
1. Đăng ký bắt buộc với GACC
- Khác với FDA (tự đăng ký), GACC yêu cầu phê duyệt trước, tăng tính kiểm soát từ Trung Quốc.
2. Kiểm tra tại cửa khẩu
- Giống GB Standards, GACC tập trung kiểm tra sản phẩm nhập khẩu qua CIQ, khác với FSSC 22000 chú trọng hệ thống.
3. Nhãn mác tiếng Trung
- Không như EU chấp nhận tiếng Anh, GACC yêu cầu nhãn đầy đủ bằng tiếng Trung, kể cả hướng dẫn sử dụng.
Những lưu ý khi làm việc với GACC (thay thế CFDA)
Để tránh rủi ro khi xuất khẩu, doanh nghiệp cần chú ý:
1. Đừng bỏ qua đăng ký GACC
- Không có mã số GACC, hàng sẽ bị giữ ngay tại cảng, dù đạt GB Standards.
2. Kiểm tra kỹ nhãn mác
- Sai sót nhỏ (như thiếu mã GACC) có thể khiến lô hàng bị trả về, nên thuê dịch vụ dịch thuật chuyên nghiệp.
3. Chuẩn bị cho kiểm tra cơ sở
- GACC có thể kiểm tra đột xuất tại Việt Nam qua CIQ, nên duy trì vệ sinh và nhật ký đầy đủ (như “lọc nước RO, pH 7,2”).
Dù CFDA đã chuyển giao, các yêu cầu của GACC và GB Standards vẫn là nền tảng để doanh nghiệp xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc. Từ đăng ký cơ sở, kiểm soát chất lượng, đến nhãn mác tiếng Trung, mỗi bước đều cần sự nghiêm túc và tỉ mỉ. Á Châu tin rằng với hướng dẫn trên, bạn sẽ dễ dàng tuân thủ tiêu chuẩn này, sẵn sàng đưa thực phẩm Việt vào thị trường tỷ dân.
Những thông tin bổ sung để xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc với GACC và GB Standards
Ngoài việc đăng ký GACC, kiểm tra theo GB Standards, và chuẩn bị nhãn mác, doanh nghiệp cần chú ý thêm các yếu tố pháp lý, kỹ thuật và thương mại để đảm bảo lô hàng được thông quan và phân phối hợp pháp tại Trung Quốc. Dưới đây là các điểm quan trọng cần bổ sung:
1. Chứng nhận xuất xứ (Certificate of Origin – CO)
- Mục đích: Chứng minh thực phẩm sản xuất tại Việt Nam, hỗ trợ thông quan và hưởng ưu đãi thuế từ Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA).
- Chi tiết: Xin Form E từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ghi rõ nguồn gốc (như “bún khô từ gạo Đồng Tháp”) để giảm thuế (ví dụ: bánh kẹo từ 15% xuống 0%).
- Lưu ý: Kết hợp với mã GACC trên nhãn để tăng tính hợp lệ của lô hàng.
2. Đăng ký nhãn hiệu tại Trung Quốc
- Mục đích: Bảo vệ thương hiệu thực phẩm, tránh bị sao chép hoặc tranh chấp tại thị trường đông dân này.
- Chi tiết: Đăng ký qua CNIPA (China National Intellectual Property Administration) nếu muốn xây dựng thương hiệu lâu dài (như “Nước tinh khiết Việt” hoặc “Mật ong Cao Nguyên”).
- Lợi ích: Ngăn chặn hàng giả, đặc biệt quan trọng khi bán qua các sàn lớn như Tmall, JD.com.
3. Kiểm soát vận chuyển và bảo quản
- Mục đích: Đảm bảo thực phẩm giữ nguyên chất lượng trong hành trình từ Việt Nam sang Trung Quốc (7-15 ngày bằng đường biển hoặc đường bộ qua Quảng Tây).
- Chi tiết: Dùng container lạnh (0-4°C cho nước đóng bình), bao bì hút chân không (cho bánh kẹo), kiểm soát độ ẩm (dưới 13% cho bún khô). Ghi nhật ký vận chuyển (nhiệt độ, độ ẩm) để chứng minh với CIQ tại cảng.
- Đặc thù: Thực phẩm như mật ong cần tránh nhiệt độ trên 40°C để không tăng HMF (hydroxymethylfurfural) vượt 40 mg/kg.
4. Hiểu về thuế quan và mã HS
- Mục đích: Xác định mức thuế nhập khẩu và thủ tục hải quan cho thực phẩm tại Trung Quốc.
- Chi tiết: Tra cứu mã HS qua hệ thống hải quan Trung Quốc (như HS 0409.00 cho mật ong, HS 2201.10 cho nước đóng chai), tận dụng ACFTA để giảm thuế (ví dụ: nước đóng bình từ 10% xuống 0%).
- Lưu ý: Sai mã HS hoặc thiếu Form E có thể khiến hàng bị giữ hoặc chịu thuế cao hơn.
5. Hợp tác với nhà nhập khẩu Trung Quốc
- Mục đích: Nhà nhập khẩu chịu trách nhiệm chính trong thông quan, hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ GACC và GB Standards.
- Chi tiết: Tìm đối tác qua hội chợ (như CIIE – China International Import Expo) hoặc sàn B2B (Alibaba), ký hợp đồng rõ ràng về trách nhiệm (nộp hồ sơ GACC, kiểm tra CIQ).
- Lợi ích: Giảm áp lực pháp lý, đặc biệt khi CIQ yêu cầu bổ sung giấy tờ tại cảng.
6. Chuẩn bị cho kiểm tra bổ sung và từ chối nhập khẩu
- Mục đích: Có kế hoạch xử lý nếu lô hàng bị CIQ từ chối hoặc yêu cầu kiểm tra thêm tại cảng.
- Chi tiết: Lập quỹ dự phòng (khoảng 500-1000 USD/lô) để trả phí lưu kho (50-100 USD/ngày), tiêu hủy, hoặc tái xuất. Chỉ định đại diện tại Trung Quốc (Agent) để làm việc với GACC/CIQ khi cần.
- Đặc thù: Với bánh kẹo, nếu vượt giới hạn phụ gia (như phẩm màu tổng hợp), CIQ có thể yêu cầu kiểm tra lại toàn bộ quy trình sản xuất tại Việt Nam.
Lời khuyên
Để xuất khẩu thực phẩm sang Trung Quốc với GACC và GB Standards, doanh nghiệp cần kết hợp giữa tiêu chuẩn kỹ thuật (kiểm nghiệm, bao bì), pháp lý (GACC, CO), và thương mại (nhà nhập khẩu, thuế). Đừng chỉ tập trung vào sản phẩm mà bỏ qua vận chuyển hoặc nhãn hiệu. Hãy kiểm nghiệm định kỳ (hàng tháng với nước, hàng quý với mật ong), lưu trữ hồ sơ đầy đủ, và tận dụng ACFTA để giảm chi phí. Với sự nghiêm túc này, bạn sẽ không chỉ thông quan suôn sẻ mà còn xây dựng uy tín tại thị trường Trung Quốc.
03 THẾ MẠNH Á CHÂU
Trong Dịch Vụ Xin Giấy Chứng Nhận Thực Phẩm
Trọn gói - Không phát sinh chi phí
Á Châu chịu trách nhiệm 100% (pháp lý, quy trình, chi phí,... từ lúc bắt đầu tới khi nhận được giấy chứng nhận). Không chỉ ở vai trò là người đọc luật, và áp dụng luật, mà chúng tôi còn đặt mình vào vị trí khách hàng để đưa ra những giải pháp vừa giải quyết các trường hợp khó vừa tối ưu chi phí.
Nhiều kinh nghiệm thực tiễn
Với hơn 12 năm hoạt động lĩnh vực xin giấy tờ trên Toàn Quốc, Á Châu chuyên hỗ trợ xin giấy phép thực phẩm cho nhà hàng, quán ăn, xưởng chế biến, sản xuất, đóng gói. Am hiểu quy trình pháp lý và kiểm định, chúng tôi cam kết tư vấn chính xác, xử lý nhanh, giúp doanh nghiệp sớm đạt chứng nhận thực phẩm.
Đồng hành dài lâu
Không chỉ là một đối tác mà còn hơn cả thế, chúng tôi mong muốn trở thành người đồng hành pháp lý tuyệt vời để có thể sẵn sàng hỗ trợ bất cứ lúc nào khi doanh nghiệp cần. Sau khi bàn giao giấy phép, Á Châu sẽ tiếp tục hỗ trợ giải đáp các thắc mắc liên quan đến việc kiểm tra định kỳ và kiểm tra ngẫu nhiên.
Doanh nghiệp có thể dễ dàng tìm được đơn vị nhận xin giấy phép nhưng để tìm được đơn vị chuyên mảng thực phẩm và cam kết đồng hành lâu dài về mặt thanh tra hậu kiểm thì rất khó. Á Châu hiểu rằng, cái mà doanh nghiệp cần không chỉ là tờ giấy mà còn cần hậu phương để hỗ trợ bất cứ khi nào. Ngoài ra, chúng tôi sẽ thông báo đến doanh nghiệp những thay đổi liên quan đến luật an toàn thực phẩm mới nhất để doanh nghiệp kịp thời nắm bắt.
