Mật ong – món quà từ thiên nhiên – không chỉ là thực phẩm bổ dưỡng mà còn là sản phẩm kinh doanh đầy tiềm năng. Nhưng để đưa mật ong từ cơ sở sản xuất đến tay người tiêu dùng một cách hợp pháp, doanh nghiệp cần có giấy chứng nhận VSATTP. Đây là yêu cầu pháp lý bắt buộc tại Việt Nam, đồng thời là minh chứng cho sự an toàn và chất lượng của sản phẩm. Vậy làm sao để xin giấy phép Vệ sinh an toàn thực phẩm cho cơ sở sản xuất mật ong?
Điều kiện để cơ sở sản xuất mật ong có giấy phép VSATTP theo quy định pháp luật Việt Nam
Để được cấp giấy An toàn thực phẩm, cơ sở sản xuất mật ong phải đáp ứng các điều kiện nghiêm ngặt theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP và Luật An toàn thực phẩm 55/2010/QH12. Những yêu cầu này đảm bảo tuân thủ pháp luật và kiểm soát chất lượng mật ong từ khâu thu hoạch đến đóng gói.
1. Cơ sở vật chất và thiết bị
- Nhà xưởng: Phải khô ráo, kín, cách xa nguồn ô nhiễm như bụi, hóa chất. Với mật ong, cần khu vực chống ẩm và côn trùng để tránh nhiễm tạp chất.
- Thiết bị: Máy quay mật, bình chứa, dụng cụ đóng gói phải làm từ vật liệu an toàn (như inox hoặc thủy tinh), không gỉ, không tương tác hóa học với mật ong.
- Nguồn nước: Nước dùng để vệ sinh dụng cụ phải đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), đảm bảo không làm thay đổi chất lượng mật.
2. Nhân sự và kiến thức
- Sức khỏe: Chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp xử lý mật ong cần có giấy khám sức khỏe từ cơ sở y tế cấp huyện trở lên, xác nhận không mắc bệnh truyền nhiễm.
- Tập huấn: Tất cả người tham gia sản xuất phải được đào tạo kiến thức VSATTP và có giấy xác nhận, giúp hiểu rõ cách bảo quản và đóng gói mật ong an toàn.
3. Quy trình sản xuất và kiểm soát
- Quản lý nguyên liệu: Mật ong thô phải có nguồn gốc rõ ràng (từ trang trại ong hoặc nhà cung cấp), không pha tạp chất như đường, nước.
- Kiểm soát chất lượng: Quy trình lọc, đóng gói cần được kiểm soát để tránh nhiễm vi sinh (như Clostridium botulinum) và giữ nguyên đặc tính tự nhiên của mật ong.
Hồ sơ cần chuẩn bị đối với cơ sở sản xuất mật ong trong việc xin giấy chứng nhận VSATTP
Để xin giấy phép VSATTP, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý và kỹ thuật. Dưới đây là danh sách chi tiết:
1. Giấy tờ pháp lý cơ bản
- Đơn đề nghị: Mẫu do cơ quan quản lý cung cấp, ghi rõ thông tin cơ sở như tên, địa chỉ, và loại mật ong sản xuất (mật ong nguyên chất, mật ong hoa).
- Giấy đăng ký kinh doanh: Bản sao công chứng, xác nhận ngành nghề liên quan đến sản xuất thực phẩm hoặc mật ong.
- Giấy khám sức khỏe: Của chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp quay mật, đóng gói.
- Giấy tập huấn: Chứng nhận kiến thức VSATTP cho đội ngũ sản xuất.
2. Tài liệu kỹ thuật
- Sơ đồ mặt bằng: Bản vẽ khu vực quay mật, lọc, đóng gói và kho bảo quản. Với mật ong, cần chú ý khu vực kín, khô ráo để tránh hút ẩm.
- Thuyết minh quy trình: Mô tả từ khâu thu hoạch mật thô, lọc (ví dụ: lọc qua lưới 100 mesh ở 40°C), đến đóng chai/hũ.
- Chứng nhận nguồn nước: Giấy kiểm nghiệm hoặc hợp đồng cung cấp nước sạch đạt QCVN dùng vệ sinh thiết bị.
3. Tài liệu bổ sung
- Kết quả kiểm nghiệm mật ong: Nếu có, bổ sung kiểm nghiệm hàm lượng nước (dưới 20%) và vi sinh để chứng minh sản phẩm đạt chuẩn.
Những lưu ý khi đăng ký giấy phép VSATTP cho cơ sở sản xuất mật ong
Để xin giấy VSATTP thuận lợi, doanh nghiệp cần chú ý một số điểm đặc thù của sản xuất mật ong:
1. Chuẩn bị kỹ trước thẩm định
- Đoàn kiểm tra sẽ xem xét thực tế. Đảm bảo máy quay mật không bám tạp chất, hũ chứa được khử trùng, và kho bảo quản có nhiệt độ dưới 25°C để tránh lên men.
2. Kiểm soát độ tinh khiết của mật ong
- Mật ong dễ bị pha tạp (đường, nước). Lưu mẫu kiểm nghiệm định kỳ (hàng quý) để chứng minh không gian lận, đồng thời tránh nhiễm khuẩn từ môi trường.
3. Đảm bảo tiêu chuẩn đóng gói
- Hũ/bình chứa phải kín, làm từ thủy tinh hoặc nhựa an toàn thực phẩm (như PET), có nhãn mác rõ ràng (nguồn gốc, ngày đóng gói) để đáp ứng yêu cầu lưu hành.
4. Nộp hồ sơ đúng thời gian
Nộp tại Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm hoặc Ban Quản lý ATTP (tùy địa phương) ít nhất 15-20 ngày trước khi cần giấy để không gián đoạn kinh doanh.
Mức phạt và xử lý đối với trường hợp cơ sở sản xuất mật ong không có giấy chứng nhận
Sản xuất mật ong mà không có giấy phép VSATTP không chỉ gây rủi ro về uy tín mà còn chịu hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, doanh nghiệp cần lưu ý:
1. Phạt tiền
- Mức cơ bản: Từ 20 – 40 triệu đồng nếu cơ sở sản xuất mật ong không có giấy An toàn thực phẩm.
- Mức tăng nặng: Nếu mật ong nhiễm vi khuẩn (như Clostridium botulinum) hoặc pha tạp chất (đường, nước), phạt có thể lên 40 – 60 triệu đồng, tùy mức độ vi phạm.
2. Hình phạt bổ sung
- Đình chỉ sản xuất: Từ 1-3 tháng nếu phát hiện quy trình quay mật hoặc đóng gói không vệ sinh, hoặc mật ong thô không rõ nguồn gốc.
- Tịch thu sản phẩm: Lô mật ong không đạt chuẩn (như hàm lượng nước vượt 20%) sẽ bị tịch thu và tiêu hủy dưới sự giám sát.
3. Hậu quả đặc thù với mật ong
- Mật ong là sản phẩm tự nhiên, dễ bị nghi ngờ về độ tinh khiết. Không có giấy chứng nhận VSATTP, doanh nghiệp khó phân phối qua các kênh lớn như siêu thị, đặc biệt với mật ong đóng chai hoặc hũ, vốn đòi hỏi tiêu chuẩn vệ sinh cao hơn để tránh lên men.
Ngoài giấy chứng nhận VSATTP, cơ sở sản xuất mật ong cần thêm giấy chứng nhận gì?
Ngoài giấy phép Vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ sở sản xuất mật ong cần bổ sung các giấy tờ khác để đáp ứng pháp lý và tăng uy tín:
1. Giấy công bố sản phẩm
- Mục đích: Xác nhận chất lượng từng loại mật ong (nguyên chất, mật hoa) trước khi lưu hành.
- Đặc thù: Cần kiểm nghiệm hàm lượng nước (dưới 20%), đường tự nhiên (glucose, fructose), và vi sinh để đảm bảo không nhiễm khuẩn.
2. Giấy chứng nhận nguồn gốc mật ong
- Mục đích: Chứng minh mật ong từ trang trại ong sạch, không pha tạp hoặc dùng chất bảo quản cấm.
- Đặc thù: Quan trọng nếu doanh nghiệp quảng bá mật ong rừng hoặc mật ong hữu cơ.
3. Giấy chứng nhận HACCP hoặc ISO 22000
- Mục đích: Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, kiểm soát nguy cơ từ quay mật đến đóng gói.
- Đặc thù: Hỗ trợ nếu muốn xuất khẩu hoặc hợp tác với các nhà phân phối lớn.
4. Giấy kiểm nghiệm mật ong
- Mục đích: Đảm bảo mật ong không nhiễm vi sinh (Clostridium botulinum) hoặc kim loại nặng (chì, cadmium).
- Đặc thù: Với mật ong, kiểm tra định kỳ hàm lượng hydroxymethylfurfural (HMF, dưới 40 mg/kg) để chứng minh không bị biến chất do nhiệt.
Trong trường hợp muốn xuất khẩu sản phẩm tới các nước, liên minh: Tiêu chuẩn và chứng nhận cần có
Để đưa mật ong ra thị trường quốc tế, ngoài giấy VSATTP, doanh nghiệp cần đáp ứng các tiêu chuẩn và chứng nhận tùy theo từng khu vực:
1. Thị trường Mỹ
- FDA (Food and Drug Administration): Đăng ký cơ sở và kiểm tra nhãn mác, HMF, vi sinh (Clostridium) theo tiêu chuẩn Mỹ.
- FSMA (Food Safety Modernization Act): Yêu cầu kế hoạch an toàn thực phẩm, kiểm soát nhiễm khuẩn trong quy trình lọc và đóng gói.
2. Thị trường EU
- EFSA (European Food Safety Authority): Tuân thủ giới hạn vi sinh (Clostridium dưới mức phát hiện), hàm lượng HMF (dưới 40 mg/kg), và không dùng kháng sinh trong nuôi ong.
- FSSC 22000: Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, phù hợp với mật ong đóng chai.
- CE Mark: Áp dụng cho bao bì (hũ, chai) để đảm bảo an toàn khi nhập khẩu.
3. Thị trường Trung Quốc
- GB Standards: Tiêu chuẩn quốc gia (như GB 14963 cho mật ong) yêu cầu kiểm soát hàm lượng nước (dưới 20%) và vi khuẩn.
- CFDA (China Food and Drug Administration): Đăng ký sản phẩm, cần mẫu kiểm nghiệm tại phòng thí nghiệm được chỉ định.
4. Thị trường Nhật Bản
- JAS (Japanese Agricultural Standards): Nếu quảng bá mật ong hữu cơ, cần chứng nhận này; kiểm soát chặt HMF và kháng sinh trong mật.
- JFS-C (Japan Food Safety Standard): Quản lý an toàn thực phẩm, yêu cầu nhật ký quay mật và bảo quản chi tiết.
5. Thị trường Hàn Quốc
- MFDS (Ministry of Food and Drug Safety): Kiểm tra vi sinh (Clostridium, E.coli) và kim loại nặng trong mật ong.
- HACCP Korea: Chứng nhận bắt buộc, tập trung vào quy trình lọc và đóng gói.
6. Thị trường ASEAN và các quốc gia khác
- ASEAN Harmonized Standards: Các nước như Thái Lan, Malaysia yêu cầu HACCP hoặc ISO 22000, kèm kiểm nghiệm vi sinh mật ong.
- Halal (Malaysia, Indonesia): Nếu mật ong có phụ gia từ động vật (như sáp ong), cần chứng nhận Halal.
- Các thị trường khác: Organic (EU, Mỹ) nếu mật ong hữu cơ; Fair Trade (nếu nhấn mạnh bền vững) cho châu Âu.
Với mật ong, kiểm soát độ tinh khiết (không pha tạp), vi sinh (Clostridium), và HMF là yếu tố quyết định khi xuất khẩu. Doanh nghiệp nên áp dụng HACCP sớm, kiểm nghiệm định kỳ (hàng quý), và dùng bao bì kín (hũ thủy tinh, hút chân không) để giữ chất lượng tự nhiên, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Tìm hiểu thêm
03 THẾ MẠNH Á CHÂU
Trong Dịch Vụ Xin Giấy Chứng Nhận Thực Phẩm
Trọn gói - Không phát sinh chi phí
Á Châu chịu trách nhiệm 100% (pháp lý, quy trình, chi phí,... từ lúc bắt đầu tới khi nhận được giấy chứng nhận). Không chỉ ở vai trò là người đọc luật, và áp dụng luật, mà chúng tôi còn đặt mình vào vị trí khách hàng để đưa ra những giải pháp vừa giải quyết các trường hợp khó vừa tối ưu chi phí.
Nhiều kinh nghiệm thực tiễn
Với hơn 12 năm hoạt động lĩnh vực xin giấy tờ trên Toàn Quốc, Á Châu chuyên hỗ trợ xin giấy phép thực phẩm cho nhà hàng, quán ăn, xưởng chế biến, sản xuất, đóng gói. Am hiểu quy trình pháp lý và kiểm định, chúng tôi cam kết tư vấn chính xác, xử lý nhanh, giúp doanh nghiệp sớm đạt chứng nhận thực phẩm.
Đồng hành dài lâu
Không chỉ là một đối tác mà còn hơn cả thế, chúng tôi mong muốn trở thành người đồng hành pháp lý tuyệt vời để có thể sẵn sàng hỗ trợ bất cứ lúc nào khi doanh nghiệp cần. Sau khi bàn giao giấy phép, Á Châu sẽ tiếp tục hỗ trợ giải đáp các thắc mắc liên quan đến việc kiểm tra định kỳ và kiểm tra ngẫu nhiên.
Doanh nghiệp có thể dễ dàng tìm được đơn vị nhận xin giấy phép nhưng để tìm được đơn vị chuyên mảng thực phẩm và cam kết đồng hành lâu dài về mặt thanh tra hậu kiểm thì rất khó. Á Châu hiểu rằng, cái mà doanh nghiệp cần không chỉ là tờ giấy mà còn cần hậu phương để hỗ trợ bất cứ khi nào. Ngoài ra, chúng tôi sẽ thông báo đến doanh nghiệp những thay đổi liên quan đến luật an toàn thực phẩm mới nhất để doanh nghiệp kịp thời nắm bắt.
