Trà sữa – thức uống quen thuộc với giới trẻ và dần trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực hiện đại. Tuy nhiên, để những ly trà sữa thơm ngon đến tay khách hàng một cách an toàn, các cơ sở sản xuất trà sữa cần đáp ứng những tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Giấy phép VSATTP không chỉ là tấm vé thông hành hợp pháp mà còn là minh chứng cho sự cam kết của doanh nghiệp với sức khỏe người tiêu dùng. Tại Việt Nam, quy trình xin giấy chứng nhận VSATTP đòi hỏi sự am hiểu pháp luật và kỹ thuật, đặc biệt với ngành nghề đặc thù như sản xuất trà sữa, nơi nguyên liệu đa dạng và quy trình chế biến phức tạp. Bài viết này sẽ hướng dẫn doanh nghiệp từng bước để sở hữu giấy An toàn thực phẩm một cách suôn sẻ, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát chất lượng trong mọi khâu sản xuất.
Điều kiện để cơ sở sản xuất trà sữa có giấy phép VSATTP theo quy định pháp luật Việt Nam
Để được cấp giấy phép Vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ sở sản xuất trà sữa phải tuân thủ các quy định tại Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Dưới đây là những điều kiện cụ thể mà doanh nghiệp cần đảm bảo:
Điều kiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị
- Nhà xưởng sản xuất trà sữa cần được bố trí theo nguyên tắc một chiều, từ khu vực tiếp nhận nguyên liệu (trà, sữa, đường, topping) đến pha chế, đóng gói, nhằm tránh nhiễm chéo. Khu vực sản xuất phải sạch sẽ, thoáng mát, có hệ thống thông gió tốt và không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ô nhiễm như khói bụi, côn trùng. Tường, sàn, trần cần được làm từ vật liệu không thấm nước, dễ vệ sinh để đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh.
- Trang thiết bị như máy pha trà, máy đánh topping, nồi nấu trân châu phải được làm từ chất liệu an toàn thực phẩm (thép không gỉ, nhựa cấp thực phẩm), đồng thời được vệ sinh định kỳ sau mỗi ca làm việc. Nguồn nước sử dụng trong sản xuất phải đạt tiêu chuẩn nước sạch dùng để uống theo QCVN 01-1:2018/BYT, thường là nước máy hoặc nước đã qua xử lý, kèm theo kết quả kiểm nghiệm minh chứng.
Điều kiện về con người
- Chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp tham gia sản xuất trà sữa cần có giấy khám sức khỏe định kỳ (ít nhất 1 lần/năm) từ cơ sở y tế cấp huyện trở lên, xác nhận không mắc các bệnh truyền nhiễm như lao, viêm gan B theo Thông tư 14/2013/TT-BYT. Ngoài ra, họ phải tham gia khóa tập huấn kiến thức VSATTP do cơ quan có thẩm quyền tổ chức và được cấp giấy xác nhận. Trong quá trình làm việc, nhân viên cần sử dụng đồng phục, găng tay, khẩu trang để đảm bảo vệ sinh cá nhân và không làm ảnh hưởng đến sản phẩm.
Điều kiện về quản lý nguyên liệu và chất lượng
- Cơ sở sản xuất trà sữa cần xây dựng quy trình kiểm soát chặt chẽ từ khâu nhập nguyên liệu đến thành phẩm. Các nguyên liệu như lá trà, bột sữa, trân châu, siro phải có nguồn gốc rõ ràng, được cung cấp từ các nhà phân phối uy tín, kèm hóa đơn và giấy chứng nhận chất lượng. Đặc biệt, các topping dễ hỏng như trân châu, pudding cần được bảo quản ở nhiệt độ phù hợp (thường dưới 5°C) để tránh vi khuẩn phát triển.
- Doanh nghiệp cũng cần định kỳ kiểm nghiệm sản phẩm trà sữa thành phẩm tại các phòng thí nghiệm được Bộ Y tế công nhận, đảm bảo không chứa vi sinh vật gây hại (E.coli, Salmonella) hoặc hóa chất vượt mức cho phép (chất bảo quản, phẩm màu). Hồ sơ lưu trữ nguồn gốc nguyên liệu và kết quả kiểm nghiệm phải được giữ ít nhất 12 tháng để phục vụ kiểm tra.
Hồ sơ cần chuẩn bị đối với cơ sở sản xuất trà sữa trong việc xin giấy chứng nhận Vệ sinh an toàn thực phẩm
Để xin giấy VSATTP, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Dưới đây là các tài liệu cần thiết:
Hồ sơ cơ bản
- Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận VSATTP: Ghi rõ thông tin cơ sở, loại hình sản xuất (trà sữa đóng chai, trà sữa tươi, hoặc cả hai).
- Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: Đảm bảo ngành nghề sản xuất đồ uống không cồn được ghi rõ.
- Giấy khám sức khỏe: Áp dụng cho chủ cơ sở và toàn bộ nhân viên tham gia sản xuất.
- Giấy xác nhận tập huấn kiến thức VSATTP: Do cơ quan có thẩm quyền cấp sau khóa học.
Tài liệu kỹ thuật
- Bản vẽ sơ đồ mặt bằng cơ sở: Thể hiện khu vực sản xuất, kho nguyên liệu, khu vực pha chế và đóng gói.
- Sơ đồ quy trình sản xuất trà sữa: Mô tả chi tiết từ khâu pha trà, nấu trân châu, trộn sữa đến đóng gói hoặc bảo quản.
- Bản thuyết minh cơ sở vật chất: Bao gồm thông tin về trang thiết bị, nguồn nước, hệ thống vệ sinh và xử lý chất thải.
Hồ sơ sau khi hoàn thiện sẽ được nộp lên Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm địa phương hoặc cơ quan được ủy quyền (thường thuộc Sở Y tế). Thời gian xử lý hồ sơ thường từ 7-15 ngày làm việc, kèm theo buổi kiểm tra thực tế từ đoàn thẩm định.
Những lưu ý khi đăng ký giấy phép An toàn vệ sinh thực phẩm cho cơ sở sản xuất trà sữa
Việc xin giấy phép VSATTP cho cơ sở sản xuất trà sữa đòi hỏi sự cẩn thận để tránh sai sót, đồng thời duy trì tính tuân thủ pháp luật trong suốt quá trình hoạt động. Dưới đây là những điểm doanh nghiệp cần lưu ý:
Kiểm soát nguyên liệu đầu vào
- Trà sữa sử dụng nhiều nguyên liệu dễ biến chất như sữa tươi, trân châu tự nấu, nên doanh nghiệp cần đảm bảo nguồn cung cấp đáng tin cậy. Nếu sử dụng nguyên liệu nhập khẩu (trà Đài Loan, bột sữa Hàn Quốc), cần có giấy tờ kiểm dịch và kiểm định chất lượng đi kèm. Việc không chứng minh được nguồn gốc nguyên liệu có thể khiến đoàn thẩm định từ chối cấp giấy chứng nhận.
Chuẩn bị kỹ cho buổi thẩm định thực tế
- Trước khi đoàn kiểm tra đến, doanh nghiệp nên rà soát toàn bộ cơ sở: vệ sinh thiết bị, kiểm tra hạn sử dụng nguyên liệu, đảm bảo nhân viên tuân thủ quy định bảo hộ lao động. Một số lỗi nhỏ như sàn nhà ẩm ướt, thùng rác không có nắp, hoặc nhân viên không đeo găng tay có thể dẫn đến việc phải khắc phục và kiểm tra lại, làm kéo dài thời gian cấp giấy.
Duy trì điều kiện VSATTP sau khi được cấp phép
- Giấy An toàn thực phẩm có hiệu lực 3 năm, nhưng cơ quan chức năng có thể kiểm tra đột xuất bất cứ lúc nào. Nếu phát hiện vi phạm như sử dụng nguyên liệu hết hạn hoặc không vệ sinh thiết bị định kỳ, doanh nghiệp có thể bị phạt từ 20-40 triệu đồng (theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP) và bị thu hồi giấy phép.
Gia hạn giấy phép đúng thời hạn
- Trước khi giấy VSATTP hết hạn (ít nhất 6 tháng), doanh nghiệp cần nộp hồ sơ gia hạn, bao gồm báo cáo duy trì điều kiện VSATTP và các giấy tờ cập nhật (giấy khám sức khỏe mới, kết quả kiểm nghiệm gần nhất). Việc chậm trễ có thể buộc cơ sở phải làm lại từ đầu.
Tránh vi phạm pháp luật
- Nếu cơ sở sản xuất trà sữa không có giấy phép VSATTP mà vẫn hoạt động, mức phạt có thể lên đến 40 triệu đồng, kèm theo đình chỉ kinh doanh và tịch thu sản phẩm. Điều này không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu – yếu tố sống còn trong ngành đồ uống.
Mức phạt và xử lý đối với trường hợp cơ sở sản xuất trà sữa không có giấy chứng nhận
Việc sản xuất trà sữa mà không có giấy phép VSATTP là vi phạm nghiêm trọng theo pháp luật Việt Nam, được quy định chi tiết tại Nghị định 115/2018/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Các hình thức xử lý không chỉ dừng ở mức phạt tiền mà còn có thể gây tổn thất lớn về uy tín và hoạt động kinh doanh. Dưới đây là những thông tin cụ thể:
Mức phạt hành chính
- Nếu cơ sở sản xuất trà sữa không có giấy chứng nhận VSATTP, mức phạt dao động từ 30 đến 40 triệu đồng (theo khoản 5 Điều 25). Đây là mức phạt áp dụng cho hành vi hoạt động mà không đăng ký hoặc không được cấp giấy phép theo quy định.
- Trường hợp vi phạm nghiêm trọng hơn, như sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc hoặc gây ngộ độc thực phẩm, mức phạt có thể lên tới 100 triệu đồng, kèm theo đình chỉ hoạt động từ 1-3 tháng (khoản 8 Điều 25).
- Nếu trà sữa thành phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng (chứa vi khuẩn gây hại hoặc hóa chất vượt mức cho phép) bị phát hiện trên thị trường, doanh nghiệp sẽ bị phạt thêm từ 50 đến 70 triệu đồng (khoản 6 Điều 24), cùng với yêu cầu thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm.
Hậu quả khác ngoài phạt tiền
Ngoài các khoản phạt, cơ sở vi phạm còn phải đối mặt với:
- Thu hồi và tiêu hủy sản phẩm: Toàn bộ lô trà sữa không đạt tiêu chuẩn sẽ bị cơ quan chức năng tịch thu và xử lý, gây thiệt hại lớn về chi phí sản xuất.
- Đình chỉ kinh doanh: Cơ sở có thể bị tạm ngừng hoạt động cho đến khi khắc phục hoàn toàn vi phạm và được cấp lại giấy An toàn thực phẩm.
- Ảnh hưởng thương hiệu: Với một sản phẩm nhạy cảm như trà sữa, bất kỳ scandal nào liên quan đến VSATTP cũng có thể khiến khách hàng quay lưng, đặc biệt trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ.
Vì vậy, doanh nghiệp cần coi việc sở hữu giấy phép VSATTP là bước đi bắt buộc để bảo vệ hoạt động kinh doanh và giữ vững lòng tin từ người tiêu dùng.
Ngoài giấy chứng nhận VSATTP, cơ sở sản xuất trà sữa cần thêm giấy chứng nhận gì?
Để hoạt động hợp pháp và tối ưu hóa quy trình sản xuất trà sữa, ngoài giấy VSATTP, doanh nghiệp cần bổ sung một số giấy tờ và chứng nhận khác tùy thuộc vào quy mô và mục đích kinh doanh. Dưới đây là các loại giấy quan trọng:
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh
- Đây là giấy tờ cơ bản do Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp, trong đó cần ghi rõ ngành nghề sản xuất đồ uống không cồn (mã ngành 1050 hoặc 1104). Giấy này là tiền đề để xin các giấy phép khác, bao gồm giấy phép Vệ sinh an toàn thực phẩm.
Giấy chứng nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường
- Quá trình sản xuất trà sữa có thể tạo ra nước thải từ việc nấu trân châu, rửa thiết bị, hoặc xử lý nguyên liệu thừa. Do đó, doanh nghiệp cần có giấy xác nhận hệ thống xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp sau khi kiểm tra thực tế.
Giấy kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm
- Dù không phải giấy phép cố định, kết quả kiểm nghiệm định kỳ đối với trà sữa thành phẩm (về vi sinh, hóa chất, kim loại nặng) là yêu cầu bắt buộc để bổ sung trong hồ sơ xin giấy VSATTP. Doanh nghiệp cần thực hiện kiểm nghiệm tại các trung tâm được Bộ Y tế công nhận, đặc biệt với các thành phần dễ biến chất như sữa tươi hay trân châu.
Giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy
- Nhà xưởng sản xuất trà sữa thường sử dụng các thiết bị điện như máy pha trà, máy đánh kem, hoặc bếp nấu trân châu, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Do đó, cơ sở cần giấy chứng nhận đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy do Công an địa phương cấp, theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP.
Chứng nhận HACCP (nếu cần nâng cao uy tín)
- Đối với cơ sở sản xuất trà sữa quy mô lớn hoặc hướng tới đối tác doanh nghiệp (như cung cấp cho chuỗi cửa hàng), chứng nhận HACCP giúp kiểm soát mối nguy trong toàn bộ quy trình sản xuất, từ nguyên liệu đến thành phẩm. Đây là chứng nhận tự nguyện nhưng rất có giá trị trong ngành thực phẩm.
Trong trường hợp muốn xuất khẩu sản phẩm tới các nước, liên minh: Tiêu chuẩn và chứng nhận cần có
Khi muốn đưa trà sữa ra thị trường quốc tế, doanh nghiệp cần đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của từng khu vực, từ quy trình sản xuất đến đóng gói và bảo quản. Dưới đây là các tiêu chuẩn và chứng nhận cần thiết cho một số thị trường lớn:
Tiêu chuẩn của Mỹ
- FDA Registration: Trà sữa được xem là thực phẩm, nên cơ sở cần đăng ký với Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA). Sản phẩm phải tuân thủ tiêu chuẩn trong Code of Federal Regulations (21 CFR Part 110).
- FSMA (Food Safety Modernization Act): Doanh nghiệp cần lập kế hoạch an toàn thực phẩm, bao gồm phân tích mối nguy từ nguyên liệu (sữa, trà, topping) và biện pháp kiểm soát, được FDA kiểm tra định kỳ.
- HACCP: Bắt buộc để kiểm soát các mối nguy vi sinh (như vi khuẩn từ sữa), hóa học (phẩm màu) và vật lý trong sản xuất.
Tiêu chuẩn của EU
- EFSA Compliance: Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu (EFSA) yêu cầu trà sữa đạt tiêu chuẩn vi sinh và hóa học theo Quy định (EC) No 852/2004. Đặc biệt, các chất phụ gia (đường, hương liệu) phải nằm trong danh mục cho phép.
- FSSC 22000: Chứng nhận này kết hợp ISO 22000 và các yêu cầu bổ sung, được nhiều nước EU công nhận, giúp đảm bảo an toàn thực phẩm toàn diện.
- CE Mark: Nếu sử dụng máy móc đóng gói nhập từ EU, thiết bị cần có dấu CE để chứng minh tuân thủ tiêu chuẩn an toàn.
Tiêu chuẩn của Trung Quốc
- GB Standards: Trà sữa phải đáp ứng Tiêu chuẩn Quốc gia như GB 2760 (về phụ gia thực phẩm) và GB 5749-2006 (chất lượng nước). Doanh nghiệp cần kiểm nghiệm sản phẩm tại phòng thí nghiệm được Trung Quốc công nhận.
- CFDA (nay là NMPA): Đăng ký với Cục Quản lý Thị trường Quốc gia để được cấp phép nhập khẩu thực phẩm.
- CIQ Inspection: Sản phẩm sẽ được kiểm dịch bởi Cục Kiểm nghiệm và Kiểm dịch Nhập khẩu Trung Quốc trước khi thông quan.
Tiêu chuẩn của Nhật Bản
- JAS (Japanese Agricultural Standards): Trà sữa đóng gói cần tuân thủ tiêu chuẩn JAS về chất lượng thực phẩm, đặc biệt với nguyên liệu như trà và sữa.
- JFS-C: Chứng nhận của Hiệp hội An toàn Thực phẩm Nhật Bản, tập trung vào quản lý rủi ro chuỗi cung ứng, phù hợp cho xuất khẩu.
- HACCP Japan: Bắt buộc với thực phẩm nhập khẩu, yêu cầu kiểm soát mối nguy từ khâu sản xuất đến bảo quản.
Tiêu chuẩn của Hàn Quốc
- MFDS (Ministry of Food and Drug Safety): Trà sữa cần đăng ký với Bộ An toàn Thực phẩm và Dược phẩm Hàn Quốc, đáp ứng tiêu chuẩn Codex Hàn Quốc về vi sinh và phụ gia.
- HACCP Korea: Chứng nhận bắt buộc, tập trung vào kiểm soát các điểm tới hạn như nhiệt độ bảo quản sữa và thời gian sử dụng trân châu.
Tiêu chuẩn của ASEAN và các quốc gia khác
- ASEAN Common Requirements: Các nước như Thái Lan, Singapore thường yêu cầu giấy VSATTP trong nước kèm kết quả kiểm nghiệm vi sinh đạt chuẩn khu vực. Chứng nhận HACCP hoặc ISO 22000 là lợi thế lớn.
- ISO 22000: Chứng nhận quốc tế về quản lý an toàn thực phẩm, được công nhận rộng rãi, giúp trà sữa dễ dàng thâm nhập nhiều thị trường.
Lưu ý khi xuất khẩu trà sữa
Để đáp ứng các tiêu chuẩn trên, doanh nghiệp cần:
- Xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc nguyên liệu (trà, sữa, trân châu) rõ ràng, có chứng từ kèm theo.
- Đảm bảo quy trình bảo quản lạnh (nếu trà sữa tươi) hoặc đóng gói vô trùng (nếu dạng chai) đạt tiêu chuẩn quốc tế.
- Kiểm soát thời hạn sử dụng chặt chẽ, vì trà sữa dễ hỏng hơn các sản phẩm thực phẩm khác.
Hợp tác với đơn vị tư vấn để hoàn thiện hồ sơ và chứng nhận theo yêu cầu từng thị trường.
Tìm hiểu thêm
03 THẾ MẠNH Á CHÂU
Trong Dịch Vụ Xin Giấy Chứng Nhận Thực Phẩm
Trọn gói - Không phát sinh chi phí
Á Châu chịu trách nhiệm 100% (pháp lý, quy trình, chi phí,... từ lúc bắt đầu tới khi nhận được giấy chứng nhận). Không chỉ ở vai trò là người đọc luật, và áp dụng luật, mà chúng tôi còn đặt mình vào vị trí khách hàng để đưa ra những giải pháp vừa giải quyết các trường hợp khó vừa tối ưu chi phí.
Nhiều kinh nghiệm thực tiễn
Với hơn 12 năm hoạt động lĩnh vực xin giấy tờ trên Toàn Quốc, Á Châu chuyên hỗ trợ xin giấy phép thực phẩm cho nhà hàng, quán ăn, xưởng chế biến, sản xuất, đóng gói. Am hiểu quy trình pháp lý và kiểm định, chúng tôi cam kết tư vấn chính xác, xử lý nhanh, giúp doanh nghiệp sớm đạt chứng nhận thực phẩm.
Đồng hành dài lâu
Không chỉ là một đối tác mà còn hơn cả thế, chúng tôi mong muốn trở thành người đồng hành pháp lý tuyệt vời để có thể sẵn sàng hỗ trợ bất cứ lúc nào khi doanh nghiệp cần. Sau khi bàn giao giấy phép, Á Châu sẽ tiếp tục hỗ trợ giải đáp các thắc mắc liên quan đến việc kiểm tra định kỳ và kiểm tra ngẫu nhiên.
Doanh nghiệp có thể dễ dàng tìm được đơn vị nhận xin giấy phép nhưng để tìm được đơn vị chuyên mảng thực phẩm và cam kết đồng hành lâu dài về mặt thanh tra hậu kiểm thì rất khó. Á Châu hiểu rằng, cái mà doanh nghiệp cần không chỉ là tờ giấy mà còn cần hậu phương để hỗ trợ bất cứ khi nào. Ngoài ra, chúng tôi sẽ thông báo đến doanh nghiệp những thay đổi liên quan đến luật an toàn thực phẩm mới nhất để doanh nghiệp kịp thời nắm bắt.