Thịt – một nguyên liệu không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người Việt, từ thịt heo, bò, gà đến các loại thịt gia cầm khác. Tuy nhiên, để những miếng thịt tươi ngon đến tay khách hàng một cách an toàn, các cửa hàng bán thịt cần tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Giấy phép VSATTP không chỉ là điều kiện pháp lý bắt buộc mà còn là cam kết của doanh nghiệp với sức khỏe cộng đồng. Với đặc thù của ngành kinh doanh thịt – nơi sản phẩm dễ nhiễm khuẩn và nhanh hỏng – việc xin giấy chứng nhận VSATTP đòi hỏi sự hiểu biết rõ ràng về quy trình pháp lý cũng như kỹ thuật bảo quản. Bài viết này sẽ hướng dẫn doanh nghiệp từng bước để sở hữu giấy An toàn thực phẩm một cách suôn sẻ, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát chất lượng trong từng khâu kinh doanh.
Điều kiện để cửa hàng bán thịt có giấy phép VSATTP theo quy định pháp luật Việt Nam
Để được cấp giấy phép Vệ sinh an toàn thực phẩm, cửa hàng bán thịt cần đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể theo Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP, kết hợp với các quy định đặc thù về kinh doanh thực phẩm tươi sống. Dưới đây là những điều kiện cần thiết:
Điều kiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị
- Khu vực kinh doanh thịt cần được bố trí khoa học, tách biệt giữa nơi tiếp nhận thịt thô, sơ chế (nếu có) và khu vực trưng bày bán hàng, tránh nhiễm chéo. Không gian cửa hàng phải sạch sẽ, thoáng mát, có hệ thống thoát nước tốt và không bị ảnh hưởng bởi côn trùng, chuột bọ. Quầy bán thịt cần làm từ vật liệu dễ vệ sinh như inox hoặc kính, tránh sử dụng gỗ dễ thấm nước và sinh vi khuẩn.
- Trang thiết bị bảo quản như tủ đông, tủ mát phải đảm bảo nhiệt độ phù hợp (0-5°C cho thịt tươi, dưới -18°C cho thịt đông lạnh) để giữ chất lượng sản phẩm. Dao, thớt, dụng cụ cắt thịt cần được làm từ vật liệu an toàn thực phẩm và vệ sinh sau mỗi ca bán hàng. Nguồn nước dùng để rửa thịt hoặc dụng cụ phải đạt tiêu chuẩn nước sạch theo QCVN 01-1:2018/BYT, thường là nước máy hoặc nước đã qua xử lý, kèm kết quả kiểm nghiệm.
Điều kiện về con người
- Chủ cửa hàng và nhân viên trực tiếp bán thịt cần có giấy khám sức khỏe định kỳ (ít nhất 1 lần/năm) từ cơ sở y tế cấp huyện trở lên, xác nhận không mắc bệnh truyền nhiễm như lao, viêm gan (theo Thông tư 14/2013/TT-BYT). Họ cũng phải tham gia khóa tập huấn kiến thức VSATTP do cơ quan có thẩm quyền tổ chức và được cấp giấy xác nhận. Trong quá trình làm việc, nhân viên cần mặc tạp dề, đeo găng tay và giữ vệ sinh cá nhân để tránh lây nhiễm vi khuẩn sang thịt.
Điều kiện về quản lý nguồn gốc và chất lượng
- Cửa hàng bán thịt cần đảm bảo mọi loại thịt đều có nguồn gốc rõ ràng, được cung cấp từ lò mổ đạt chuẩn hoặc nhà phân phối uy tín, kèm hóa đơn, giấy kiểm dịch động vật từ cơ quan thú y. Thịt phải được kiểm tra trước khi bày bán, không có dấu hiệu ôi thiu, đổi màu hay mùi lạ. Đặc biệt, nếu cửa hàng tự sơ chế (cắt, xay), cần có quy trình kiểm soát chặt chẽ để tránh nhiễm khuẩn từ dụng cụ hoặc môi trường.
- Doanh nghiệp cũng cần lưu trữ hồ sơ nguồn gốc thịt ít nhất 12 tháng và định kỳ kiểm nghiệm sản phẩm tại các trung tâm được Bộ Y tế công nhận, đảm bảo không chứa vi sinh vật gây hại (Salmonella, E.coli) theo QCVN 8-3:2012/BYT về thực phẩm tươi sống.
Hồ sơ cần chuẩn bị đối với cửa hàng bán thịt trong việc xin giấy chứng nhận Vệ sinh an toàn thực phẩm
Để xin giấy VSATTP, doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Dưới đây là các giấy tờ cần thiết:
Hồ sơ cơ bản
- Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận VSATTP: Ghi rõ thông tin cửa hàng, loại thịt kinh doanh (heo, bò, gà…).
- Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh: Đảm bảo ngành nghề kinh doanh thực phẩm tươi sống được ghi rõ (mã ngành 4722 – bán lẻ thực phẩm).
- Giấy khám sức khỏe: Áp dụng cho chủ cửa hàng và nhân viên trực tiếp bán thịt.
- Giấy xác nhận tập huấn kiến thức VSATTP: Do cơ quan có thẩm quyền cấp sau khóa học.
Tài liệu kỹ thuật
- Bản vẽ sơ đồ mặt bằng cửa hàng: Thể hiện khu vực bán thịt, kho bảo quản (nếu có), và khu vực sơ chế (nếu thực hiện).
- Sơ đồ quy trình kinh doanh thịt: Mô tả từ khâu nhận thịt, bảo quản, đến bày bán hoặc sơ chế.
- Bản thuyết minh cơ sở vật chất: Bao gồm thông tin về quầy bán, tủ bảo quản, nguồn nước và hệ thống vệ sinh.
Hồ sơ sẽ được nộp lên Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm địa phương hoặc cơ quan được ủy quyền (thường thuộc Sở Y tế). Thời gian xử lý hồ sơ thường từ 7-15 ngày làm việc, kèm theo kiểm tra thực tế bởi đoàn thẩm định.
Những lưu ý khi đăng ký giấy phép An toàn vệ sinh thực phẩm cho cửa hàng bán thịt
Việc xin giấy phép VSATTP cho cửa hàng bán thịt đòi hỏi sự cẩn thận để đảm bảo tuân thủ pháp luật và giữ chất lượng sản phẩm trong ngành thực phẩm tươi sống. Dưới đây là những điểm doanh nghiệp cần lưu ý:
Đảm bảo nguồn gốc thịt rõ ràng
- Thịt phải có giấy kiểm dịch từ cơ quan thú y, chứng minh không nhiễm bệnh (dịch tả heo, cúm gia cầm…). Nếu mua từ chợ đầu mối, cần yêu cầu hóa đơn và giấy tờ liên quan để tránh rủi ro pháp lý khi kiểm tra. Thiếu giấy kiểm dịch có thể khiến đoàn thẩm định từ chối cấp giấy chứng nhận.
Chuẩn bị kỹ trước kiểm tra thực tế
- Trước khi đoàn thẩm định đến, doanh nghiệp cần vệ sinh quầy bán, kiểm tra nhiệt độ tủ bảo quản, đảm bảo không có thịt hỏng hoặc dụng cụ bẩn. Nhân viên cần mặc tạp dề, đeo găng tay khi làm việc. Một số lỗi như sàn nhà ướt, dao thớt không sạch có thể dẫn đến yêu cầu khắc phục và kiểm tra lại.
Duy trì điều kiện VSATTP sau khi được cấp phép
- Giấy An toàn thực phẩm có hiệu lực 3 năm, nhưng cơ quan chức năng có thể kiểm tra đột xuất. Nếu phát hiện vi phạm như bán thịt ôi thiu hoặc không vệ sinh quầy hàng, cửa hàng có thể bị phạt từ 20-40 triệu đồng (theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP) và bị thu hồi giấy phép.
Gia hạn giấy phép đúng hạn
- Trước khi giấy VSATTP hết hạn (ít nhất 6 tháng), doanh nghiệp cần nộp hồ sơ gia hạn, bao gồm báo cáo duy trì điều kiện VSATTP và giấy tờ cập nhật (giấy khám sức khỏe mới, kết quả kiểm nghiệm gần nhất). Chậm trễ có thể buộc cửa hàng làm lại từ đầu.
Mức phạt và xử lý đối với trường hợp cửa hàng bán thịt không có giấy chứng nhận
Kinh doanh thịt mà không có giấy phép VSATTP là vi phạm nghiêm trọng theo pháp luật Việt Nam, được quy định tại Nghị định 115/2018/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Với đặc thù của thịt tươi sống – một sản phẩm dễ nhiễm khuẩn và có nguy cơ cao ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được kiểm soát – mức phạt và hình thức xử lý thường nghiêm khắc hơn so với các ngành thực phẩm khác. Dưới đây là chi tiết:
Mức phạt hành chính
- Nếu cửa hàng bán thịt không có giấy An toàn thực phẩm, mức phạt cơ bản dao động từ 30 đến 40 triệu đồng (khoản 5 Điều 25 Nghị định 115/2018/NĐ-CP) cho hành vi hoạt động mà không đăng ký hoặc không được cấp giấy phép VSATTP.
- Trường hợp thịt bị phát hiện chứa vi sinh vật gây hại (như Salmonella, E.coli) hoặc xuất xứ từ động vật mắc bệnh (dịch tả heo, cúm gia cầm) gây nguy cơ cho sức khỏe người tiêu dùng, mức phạt có thể lên tới 100 triệu đồng, kèm theo đình chỉ hoạt động từ 3-6 tháng (khoản 8 Điều 25).
- Nếu thịt không đạt tiêu chuẩn được bày bán trên thị trường, doanh nghiệp bị phạt thêm từ 50 đến 70 triệu đồng (khoản 6 Điều 24), cùng với yêu cầu thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm vi phạm.
Hậu quả khác ngoài phạt tiền
Ngoài các khoản phạt tài chính, cửa hàng vi phạm còn phải đối mặt với:
- Thu hồi và tiêu hủy sản phẩm: Toàn bộ thịt không đảm bảo chất lượng sẽ bị tịch thu và xử lý dưới sự giám sát của cơ quan chức năng, gây thiệt hại lớn về nguyên liệu và doanh thu.
- Đình chỉ kinh doanh: Cửa hàng có thể bị tạm ngừng hoạt động cho đến khi khắc phục hoàn toàn vi phạm, bao gồm việc bổ sung giấy kiểm dịch và được cấp lại giấy chứng nhận VSATTP.
- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Nếu thịt kém chất lượng gây ngộ độc tập thể hoặc hậu quả nghiêm trọng (như tử vong), chủ cửa hàng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 317 Bộ luật Hình sự 2015, với mức phạt tù từ 1-20 năm tùy mức độ.
- Mất uy tín: Trong ngành thực phẩm tươi sống, tin tức về vi phạm VSATTP lan truyền nhanh chóng có thể khiến khách hàng quay lưng, đặc biệt khi niềm tin vào chất lượng thịt là yếu tố sống còn.
Do đó, việc không có giấy phép VSATTP không chỉ là rủi ro pháp lý mà còn đe dọa trực tiếp đến sự tồn tại của cửa hàng trên thị trường.
Ngoài giấy chứng nhận VSATTP, cửa hàng bán thịt cần thêm giấy chứng nhận gì?
Để hoạt động hợp pháp và đảm bảo chất lượng kinh doanh, ngoài giấy VSATTP, cửa hàng bán thịt cần bổ sung các giấy tờ và chứng nhận khác, phù hợp với đặc thù của ngành thực phẩm tươi sống. Dưới đây là các loại giấy quan trọng:
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh
- Đây là giấy tờ cơ bản do Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp, trong đó cần ghi rõ ngành nghề bán lẻ thực phẩm (mã ngành 4722 – bán lẻ thực phẩm trong các cửa hàng chuyên doanh). Giấy này là nền tảng để xin các chứng nhận khác, bao gồm giấy phép Vệ sinh an toàn thực phẩm.
Giấy kiểm dịch động vật
- Mọi loại thịt bày bán tại cửa hàng (heo, bò, gà…) phải có giấy kiểm dịch từ cơ quan thú y địa phương, chứng minh động vật không mắc bệnh truyền nhiễm (như dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm H5N1). Giấy này thường được cấp tại lò mổ hoặc trạm thú y và phải đi kèm mỗi lô thịt nhập về, đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Đây là yêu cầu bắt buộc theo Thông tư 25/2019/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Giấy chứng nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường
- Kinh doanh thịt tạo ra nước thải từ việc rửa thịt, máu, và rác thải hữu cơ (xương, mỡ thừa), dễ gây ô nhiễm nếu không xử lý đúng cách. Với cửa hàng quy mô lớn hoặc nằm trong khu dân cư, cần có giấy xác nhận hệ thống xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp sau khi kiểm tra.
Giấy kiểm nghiệm chất lượng thịt
- Dù không phải giấy phép cố định, kết quả kiểm nghiệm định kỳ về vi sinh vật (Salmonella, E.coli), hóa chất (thuốc kháng sinh, chất tăng trọng) trong thịt là tài liệu cần thiết để bổ sung trong hồ sơ xin giấy VSATTP. Doanh nghiệp cần thực hiện kiểm nghiệm tại các trung tâm được Bộ Y tế hoặc Bộ Nông nghiệp công nhận, đặc biệt khi kinh doanh thịt nhập khẩu hoặc thịt đông lạnh.
Giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy
- Cửa hàng bán thịt sử dụng tủ đông, tủ mát và các thiết bị điện khác, tiềm ẩn nguy cơ chập mạch hoặc cháy nổ. Vì vậy, cần giấy chứng nhận đủ điều kiện phòng cháy chữa cháy từ Công an địa phương theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP, nhất là khi hoạt động trong chợ hoặc khu thương mại.
Chứng nhận HACCP (tùy chọn)
- Nếu cửa hàng cung cấp thịt cho siêu thị, nhà hàng hoặc muốn nâng cao uy tín, chứng nhận HACCP (Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn) là lựa chọn tự nguyện nhưng rất giá trị. Chứng nhận này giúp kiểm soát các mối nguy từ khâu bảo quản đến sơ chế thịt, đáp ứng yêu cầu của các đối tác lớn.
Tìm hiểu thêm
03 THẾ MẠNH Á CHÂU
Trong Dịch Vụ Xin Giấy Chứng Nhận Thực Phẩm
Trọn gói - Không phát sinh chi phí
Á Châu chịu trách nhiệm 100% (pháp lý, quy trình, chi phí,... từ lúc bắt đầu tới khi nhận được giấy chứng nhận). Không chỉ ở vai trò là người đọc luật, và áp dụng luật, mà chúng tôi còn đặt mình vào vị trí khách hàng để đưa ra những giải pháp vừa giải quyết các trường hợp khó vừa tối ưu chi phí.
Nhiều kinh nghiệm thực tiễn
Với hơn 12 năm hoạt động lĩnh vực xin giấy tờ trên Toàn Quốc, Á Châu chuyên hỗ trợ xin giấy phép thực phẩm cho nhà hàng, quán ăn, xưởng chế biến, sản xuất, đóng gói. Am hiểu quy trình pháp lý và kiểm định, chúng tôi cam kết tư vấn chính xác, xử lý nhanh, giúp doanh nghiệp sớm đạt chứng nhận thực phẩm.
Đồng hành dài lâu
Không chỉ là một đối tác mà còn hơn cả thế, chúng tôi mong muốn trở thành người đồng hành pháp lý tuyệt vời để có thể sẵn sàng hỗ trợ bất cứ lúc nào khi doanh nghiệp cần. Sau khi bàn giao giấy phép, Á Châu sẽ tiếp tục hỗ trợ giải đáp các thắc mắc liên quan đến việc kiểm tra định kỳ và kiểm tra ngẫu nhiên.
Doanh nghiệp có thể dễ dàng tìm được đơn vị nhận xin giấy phép nhưng để tìm được đơn vị chuyên mảng thực phẩm và cam kết đồng hành lâu dài về mặt thanh tra hậu kiểm thì rất khó. Á Châu hiểu rằng, cái mà doanh nghiệp cần không chỉ là tờ giấy mà còn cần hậu phương để hỗ trợ bất cứ khi nào. Ngoài ra, chúng tôi sẽ thông báo đến doanh nghiệp những thay đổi liên quan đến luật an toàn thực phẩm mới nhất để doanh nghiệp kịp thời nắm bắt.